Heb je ooit gedacht dat alleen mensen complexe aroma’s in wijn kunnen herkennen? Dan sta je misschien voor een verrassing. Een recente studie uit het Journal of Animal Cognition (2025) laat zien dat ratten, jawel: ratten, verschillende druivenrassen net zo goed van elkaar kunnen onderscheiden als getrainde sommeliers. Dat klinkt misschien bizar, maar het geeft een opvallend kijkje in hoe onze hersenen (en die van dieren) geur verwerken.
Beloning
Stel je voor dat je een Sauvignon Blanc in je glas hebt. Je herkent de frisse geur van groene appel, misschien wat buxus of iets exotisch. Ratten hebben geen uitgebreide wijncursus gevolgd, maar hun neus neemt wél al die prikkels waar. Onderzoekers gaven een groep ratten eerst een training. Ze kregen wijnen van één druif te ruiken en te associëren met een beloning. Wanneer ze de ‘goede’ wijn roken, drukten ze op een hendel in ruil voor een snack. Na die oefenronde kwamen er nieuwe wijnen van diezelfde druif aan bod, maar ook wijnen van een andere druif. De uitkomst was verbluffend: de ratten herkenden de juiste druif bijna altijd.
Credits: Journal of Animal Cognition
Vergelijk het met het herkennen van je favoriete parfum. Zelfs als de fles een nieuw design heeft, ruik je meteen dat het toch dezelfde geur is. Zo werkt het blijkbaar ook bij ratten en wijn: ze ruiken een reeks subtiele geurelementen die hoort bij bijvoorbeeld Riesling of Sauvignon Blanc, ook als het een andere fles is dan tijdens de training. Deze overeenkomst tussen mens en dier suggereert dat complexe geurherkenning niet alleen draait om het benoemen van aroma’s (zoals wij dat vaak doen), maar ook om het vermogen om geuren in categorieën te plaatsen.
Zelf oefenen
Wat kun je hiermee in het dagelijks leven? Misschien krijg je meer begrip voor het belang van geur. Als ratten zulke subtiele verschillen kunnen oppikken, kun jij dat zeker ook. Durf je reukzin te trainen door bijvoorbeeld heel bewust te ruiken aan dingen die je dagelijks gebruikt: de koffiebonen ’s ochtends, de kruiden die je in je eten verwerkt of zelfs de geur van regen op een warme stoep. Je ontwikkelt al snel een beter ‘geurgeheugen’, wat je ook helpt bij het proeven van wijn.
Sommige sommeliers grappen nu al dat we straks ratten naast ons aan de proeftafel zien. Dat gebeurt natuurlijk niet (tenzij er een vervolg op de film Ratatouille in de maak is). Toch onderstreept dit onderzoek de enorme veelzijdigheid van de neus bij alle zoogdieren, mens én rat. Dus de volgende keer dat je een glas wijn inschenkt, denk dan eens aan die kleine knaagdiertjes die dezelfde geuren kunnen onderscheiden. Wie weet ontdek je dan iets nieuws in je glas.
Bronvermelding
- Frasnelli, E., Chivers, B. D., Smith, B. C., & Fitch, W. T. (2025). Rats can distinguish (and generalize) among two white wine varieties. Animal cognition, 28(1), 16. https://doi.org/10.1007/s10071-025-01937-2. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11842533/
- VinePair. (2025). New Scientific Study Shows that Rats Can Effectively Blind Taste Wine. Geraadpleegd van https://vinepair.com/booze-news/new-scientific-study-shows-that-rats-can-effectively-blind-taste-wine/
